arte Tatin is de beroemde Franse appeltaart en niet zomaar een taart maar een omgekeerde appeltaart met een bijzonder verhaal .
Het verhaal begint van deze bijzondere taart, “tarte des demoiselles Tatin”, zoals de Fransen zeggen, bij de dames Tatin.
Lang geleden in 1888 bestierden de twee ongetrouwde zusjes Caroline Tatin (1847-1911) en Stéphanie(Fanny) Tatin (1838-1917) samen het hotel Tatin in Lamotte–Beuvron, een dorpje gelegen in de prachtige bosrijke streek Sologne nabij de Loire en omringt door grote jachtvelden.
De mooie Caroline was de gastdame van de klanten, meestal leuke en charmante jagers, en Fanny bestierde de keuken waar zij samen met het keukenpersoneel de meest verrukkelijke maaltijden bereidden voor haar gasten.
Op een drukke middag stond Fanny met zo’n mooie jonge jager te flirten en vergat daardoor helemaal de tijd, hollend en blozend rende ze de keuken in en gooide gauw wat appels, boter en suiker in de pan en schoof het in de oven. Toen ze zich realiseerde dat ze het deeg had vergeten was het te laat, dus ze smeerde nog snel een laagje deeg over de appels en schoof de pan terug in de oven. En ze leefden nog lang en gelukkig met de door hun beroemd geworden Tarte Tatin.
En later gooit Larousse Gastronomique roet in de sprookjesachtige verhaal door te vermelden dat de omgekeerde fruittaart, gemaakt van appels of peren, als van oudsher een specialiteit is geweest in Sologne.
Het grappige van de geschiedenis van de tarte Tatin is dat er echt een recept van bestaat. De handgeschreven tekst staat in een schriftje van een goede vriendin van de zusjes Tatin, Marie Souchon. De tekst, het recept van de omgekeerde appeltaart, is bewaard gebleven echter is het niet te achterhalen wanneer het is opgeschreven in het schriftje van Marie Souchon.
In deze handgeschreven tekst wordt gesproken over een koperen pan die in het vuur moet staan en dat er kooltjes op de deksel moeten worden geplaatst. Hiermee bereikte ze het effect van het toen nog niet bestaande, elektrische oven.
Het originele recept gaat als volgt:
Men neme een grote klont boter en kneed dat door en door. Verspreid de boter over de bodem van de koperen steelpan. Bedek de boter met een ruime laag suiker. Snij goudrenetten of calville appels in stukken en plaats ze voorzichtig in de pan. Plaats zoveel lagen appel als er in de pan kan. Bedek de appel met een dikke laag suiker.
Apart, bereid een deeg met bloem, boter en water. Rol het deeg zo dun mogelijk uit tot ongeveer 1 mm dikte. Bedek de appels met het deeg en haal het overtollige deeg weg. Bedek de steelpan met de deksel, deze mag het deeg niet raken. Bak het zoals hierboven wordt beschreven. Als het klaar is bedek de pan met een bord en draai de taart om. Eet warm.
Wat opvalt is de eenvoud van dit recept maar die zie je ook vaak terug bij andere oude klassieke recepten, het straalt er gewoon vanaf!
Gewoon appel, boter en suiker en voor het deeg bloem, boter en water, dus gewoon zanddeeg en geen bladerdeeg. Geen ei, vanille-suiker, drank enz,geen “rare fratsen” dus!
Opvallend in het recept is ook de ongeschilde appel. Men zegt dat de taart hiervan wat steviger wordt en qua smaak nog lekkerder en het bespaart een hoop werk. Kwestie van appels van hun klokhuis ontdoen met een appelboor, halveren en bakken maar!
In schriftje staat aan het einde van het recept nog een kleine opmerking: “dit recept is verzonnen door de kokkin van de Graaf van Chateauvillard en die heeft het aan Fanny Tatin gegeven.”
Het blijkt dat de graaf echt heeft bestaan en zelfs 5 jaar, tot 1877, in een kasteel net buiten het dorp gewoond heeft. Het vermoeden is dat de kokkin van de graaf bij de zusjes Tatin is gaan werken.
Tussen 1930 en 1940 heeft het beroemde restaurant Maxim’s in Parijs het gerecht letterlijk en figuurlijk op de kaart gezet. Het verhaal van de eigenaar van Maxim’s, Louis Vaudable, zegt veel over de ego waarmee deze chef heeft moeten leven.
Het gaat een beetje als volgt: Hij zou in zijn jonge jaren veel gejaagd hebben rond Lamotte-Beuvron en dus ook de beroemde appeltaart hebben gegeten die als tarte Solognote op het menu van de Tatin zussen zou hebben gestaan. Het recept wilde het personeel niet geven. Dus onze Louis solliciteerde als tuinman en werd aangenomen. Trots vertelt hij ook dat hij binnen drie dagen werd ontslagen omdat hij niet kon tuinieren, wel had hij kunnen zien hoe de taart werd gemaakt. Hij heeft het toen als “Tarte des Demoiselles Tatin” op het menu van zijn restaurant gezet. Jammer alleen dat Louis Vaudable pas in 1902 is geboren en de Tatin zusjes er in 1906 mee zijn gestopt!
In dit mooie verhaal mag de naam Henri Delétang niet ontbreken.
Henri Delétang is een bijzondere man uit Lamotte-Beuvron die zijn leven wijdt aan het uitzoeken van alles wat met de tarte Tatin te maken heeft. In 2011 heeft hij het boek La Tarte Tatin – Histoire et Légendes geschreven.
Ook wij hebben een heerlijk Tarte Tatin recept, bon appetit!
